De laatste keer had ik het in deze serie over Nederland en hoe ik überhaupt op het idee kwam Nederlands te leren en waarom ik dit land zo geweldig vind. Op de website worden ook tolkdiensten in de taalcombinatie Duits<>Engels aangeboden en daarop wil ik graag vandaag ingaan.
Aangezien Duits mijn moedertaal is, denk ik niet dat wij hier nog veel meer over hoeven te zeggen. Het is vrij normaal dat tolken altijd met hun moedertaal en een vreemde taal werken, over het algemeen wordt er niet met twee vreemde talen gewerkt, hoewel dat ook weleens voorkomt.
Waarom werk ik ook met de taal Engels?
Het kortste antwoord op die vraag is waarschijnlijk: Wij moesten toch allemaal Engels leren op school. Klopt natuurlijk, maar ik heb op school ook zes jaar lang Frans geleerd, en drie jaar lang Spaans. Maar die talen vind je op de website niet terug. Engels is dus bijzonder.
Het begon allemaal toen ik 9 was. Het Duitse schoolsysteem is net iets anders dan het Nederlandse. De basisschool begint in jaar 1 en eindigt in jaar 4. Men start over het algemeen met 6 en verlaat de school met 10. Daarna zijn er verschillende schoolvormen om de jaren 5 t/m 10 of 12/13 door te brengen. De klassen of groepen worden daarbij gewoon doorgeteld. Je begin met 6 in jaar 1 en je eindigt met 18/19 in jaar 12/13. Toen ik naar school ging was het laatste jaar 13, maar dat is inmiddels geschrapt en er zijn nog maar 12 jaar. Vandaar de /.In Nederland kent men het verschil tussen vmbo, havo en vwo. In Duitsland bestaan dezelfde typen scholen. Vmbo wordt dan Hauptschule, havo wordt Realschule en vwo wordt Gymnasium. Het is mogelijk om van de ene schoolvorm door te stromen naar de andere maar over het algemeen ontvang je op he 9e een advies van de basisschoolleraren over waar je naartoe zou moeten gaan. Je begint dus op he 9e erover na te denken waar je aan voortgezet onderwijs wilt doen. Samen met een groep vriendinnetjes besloot ik om naar de Marienschule te gaan een vwo meidenschool. Jep, alleen maar meiden. Niks klinkt beter als je 9 bent. Zo’n vier/vijf jaar later dacht een groot deel van ons dat wij heel slecht hadden gekozen, maar het was, wat het was.
Eén van de bijzonderheden van Bischhöfliches Mädchengynasium Marienschule Münster was het feit dat er alleen meiden werden toegelaten, een andere bijzonderheid was het feit dat er een bi-linguaal Abitur werd aangeboden. Het Abitur is de Duitse versie van een vwo-diploma. In plaats van het kiezen van een profiel, kun je in Duitsland min of meer vrij je vakkenpakket samen stellen en moet je dan voldoen aan een set eisen voor je eindtentamens. Toen ik nog op school zat waren de eisen voor je Abitur examens dat je drie schriftelijke examens moest doen en één mondelinge. Je mocht de vakken zelf kiezen, als er maar een taal, een natuurwetenschap en een sociale wetenschap in het examenpakket zat. Normaliter worden alle vakken in het Duits gegeven en getoetst – uiteraard met uitzondering van de vreemde talen, die in de respectievelijke taal worden gegeven. De bijzonderheid van het bi-linguaal Abitur is het feit dat een deel van de vakken in het Engels worden gegeven en ook de tentamens en examens in het Engels worden geschreven. Je leert dus significant meer Engels in een bi-linguale klas en je leert ook complexe situaties en processen in het Engels te begrijpen en uit te leggen.
De voorbereidingen voor het bi-linguaal Abitur beginnen al in groep 5 (als je 10 bent). In plaats van drie lessen Engels per week, staan er vijf lessen in je weekrooster. Ik herinner mij de twee extralessen vooral als 90 minuten op vrijdagen. Het ware onze fun and games lessen. Wij mochten spelletjes spelen, zingen, knutselen, aan projecten werken en filmpjes kijken. Uiteraard alles in het Engels. Eén project dat me nog steeds bij is gebleven was het vertalen van Harry Potter en de Halfbloed Prins. Toen ik ongeveer 11 was kwam dit boek uit. In de zomer in het Engels en pas in Oktober in Duitsland en in het Duits. Als in 1994 geboren persoon hoef ik waarschijnlijk niet écht uit te leggen dat ik volledig in de Harry Potter Hype ben meegesleurd. Ik was 7 toen de eerste film in Duitsland uitkwam en toen ik de trailer had gezien wou ik graag naar de bios. Mijn moeder zag haar kans om het kind aan het lezen te krijgen. Dus werd er een regel ingevoerd: Je mag de film pas kijken, als je het boek hebt gelezen. Omdat ik met 6/7 nog niet in staat was om een boek van meerdere 100 pagina’s te lezen, las mijn moeder mij voor. Maar de passie voor de tovenaar was er meteen. Als zo veel andere kinderen van mijn leeftijd wachtte ik op elk nieuw boek en elke nieuwe film. Toen wij in groep 8 op schoolreis in Engeland waren, stormden wij met 60 meiden de eerste boekenwinkel die wij tegen kwamen omdat het zevende en laatste boek in de reeks net in Groot-Brittannië was uitgekomen. Nooit heb ik zo veel meiden zo snel zien rennen.Het was dus geniaal van mijn leraar in groep 6 om een gloednieuwe Harry Potter mee te nemen en hem door ons te laten vertalen. Dit was geen huiswerk. Dit was een persoonlijke missie.
Vanaf groep 7 werd het dan serieus. Biologie Bi-linguaal, oftewel bio in het Engels. De hele les werd in het Engels gegeven. En hoewel wij woordenlijsten kregen om ook de Duitse woorden te leren, besloot ik snel dat het niet nodig was de Duitse termen te leren omdat ook de toetsen in het Engels zouden gaan plaatsvinden. Daardoor zijn er tot vandaag de dag bepaalde biologische processen die ik volledig begrijp maar niet in het Duits zou kunnen uitleggen. Ook al zou mijn lever ervan afhangen. De strategie om het maar gewoon bij het Engels te houden en de woordenlijsten te negeren, paste ik ook toe in groep 8 voor aardrijkskunde bi en in groep 9 voor politiek bi. Vanaf groep 11 werd geschiedenis geschiedenis bi en ook hier leerde ik de Duitse woorden niet. Volgens mij hielp mij dit ook te gaan denken in het Engels. Omdat ik de Duitse terminologie niet kende, dacht ik tijdens de bio-, aardrijkskunde-, politiek- en geschiedenislessen in het Engels. Voor zover ik kan inschatten, is dit ook één van de doelen van de bi-linguale vakken. Je moet helemaal eens worden met de taal. Het moet een vanzelfsprekendheid worden. Je kunt complexe processen begrijpen en erover mee praten en je gebruikt de taal actief. Een ander doel was het wegnemen van de angst de vreemde taal te spreken Je bent altijd bang in het leslokaal een fout te maken, maar het is nog enger als je met of tegen iemand praat wiens moedertaal Engels is. Door zo vroeg als mogelijk te beginnen alleen maar Engels tegen ons te spreken en ook te eisen dat wij in ieder geval probeerden in het Engels te antwoorden, werd die angst steeds kleiner en kleiner.En dat was best handig omdat wij – zoals net al benoemd – in groep 8 (leeftijd 14) naar Engeland reisden. Maar wij verbleven niet in een hotel of hostel. Nee, wij trokken in groepen van 2, 3, of 4 meiden bij Britse families in. Er waren een hele boel mensen in en om Oxford die het niet erg vonden 5 dagen en 4 nachten voor een aantal Duitse meiden verantwoordelijk te zijn. Samen met een van mijn beste vriendinnen woonde ik een kleine week bij Margaret. Zij was 71, woonde alleen, had haar huis met koeien in elke maat en kleur gedecoreerd en sprak geen woord Duits. Wij moesten dus wel Engels tegen haar praten. Aan de ene kant omdat zij voor ons kookte en moest weten of wij allergieën hadden en aan de andere kant omdat zij ons altijd naar de bus bracht en weer ophaalde. Mijn vriendin en ik waren (en zijn) gepassioneerde veelpraters, die hun belevenissen en ervaringen graag delen.Van Margaret leerde ik hoe echte Engelse hun thee drinken en dat het Engels woord voor mais “sweetcorn “is. Het was een geweldige week. Wij schreven haar tot ons Abitur nog kerstkaarten.
Maar in deze post gaat het om het bi-linguaal Abitur en niet om de lieve Margaret. Ik koos mijn Abiturvakken in groep 12. De bovengenoemde regels volgend koos ik voor Engels. Frans. Biologie Bi en Geschiedenis Bi. Ik had dus het idee dat ik alleen maar talen deed voor mijn eindexamens.
Gedurende de acht jaar die ik scholier aan de Marienschule was, leerde ik acht jaar lang Engels, zes jaar lang biologie in het Engels, 2 jaar aardrijkskunde in het Engels, een jaar politiek in het Engels en drie jaar geschiedenis in het Engels. En alsof dat nog niet genoeg Engels was geweest, verhuisde ik naar en studeerde ik in Nederland (hierover in een andere post meer), waar je ook dood wordt gegooid met Engels. Films en TV series worden juist niet nagesynchroniseerd, maar behouden het Engels origineel. Engels overal. Uiteenlopende accenten en dialecten. Zelfs al had ik het Engels willen vergeten, was het mij niet gelukt.
De reden dat ik ook in het Engels tolk is dus dat deze taal al eeuwig een groot onderdeel van mijn leven is. Ik heb er maar de eerste tien jaar van mijn leven geen Engels gesproken. Ik hou van deze taal en leer continue, wordt nog steeds beter. De basis voor deze liefde is zeker gelegd door de belofte van het bi-linguaal Abitur, maar ik denk dat de Harry Potter Hype van mijn jeugd ook een steentje heeft bijgedragen.
Comments